Giderek gelişen ve ilerleyen teknoloji sayesinde insanlar arasında çok yakın etkileşimlerin olduğu gerçeğinden yola çıkılarak bilişim hukuku düzenlemelerine gidilmiştir. Genellikle insanlar ekonomik, sosyal ve teknik anlamda kullandıkları elektronik sistemlere yüklenen bilgileri koruma altına alma amacı güderler. Bunun en bilinen örnekleri internet aleminde yaşanmaktadır ve doğal olarak beraberinde bazı zorlukları da getirmektedir. Toplanan bilgiler elektronik ortamda toplanıp saklanırlar ve bu da onların kişisel hakları arasında yer alır. Oluşan ihtilafların çözüme kavuşturulması için hukukun devreye girmesi kaçınılmazdır. Bilimin tek dayanağı olan bilgi akışı, onun saklanması, gerektiği zaman kullanılması için günümüzün gelişen teknolojisi pek çok imkanlar sunmaktadır. Bilgisayarlar bu verileri toplayıp saklamakta ve gerektiğinde de kullanmakta en temel araçlardır.
Bilişim nedir?
Kişilerin bir birleri ile iletişim kurarken kullandıkları ve etkileşim yaşadıkları ortamlar bilişimin temelini oluşturur, karşılıklı olmayla özetlenebilir. Bir kişi bir başkasından bilgi alırken ortaya çıkan öğe bilişimin ta kendisidir ve hukuk ile bu temel öğeler koruma altına alınmışlardır. Örnek olarak en çok kullandığımız ve zaman geçirdiğimiz internet ortamını verebiliriz, bu sayede hemen herkes bir birleri ile paylaşımlar yapmakta, bilgi alış verişinde bulunmakta, iletişim kurmakta ve online alış veriş yapmanın keyfini yaşamaktadırlar. Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, bilimin esasını oluşturan bilgi akışı elektronik olarak sağlanıyor ve doğal olarak da bazı sorunların yaşanması kaçınılmaz oluyor. Akla ve mantığa uygun şekilde işlenen bilgi ve paylaşımlar, ulaşımı ve aktarımı sırasında bazı kötü niyetli kişilerin elinde istenmeyen sonuçların yaşanmasına da sebep olabiliyor.
Bilgi nedir?
Gözlemleyerek, araştırarak ve öğrenerek elde ettiğimiz gerçeklere bilgi diyoruz. Bilgi sadece bilimsel açıdan işimize yaramaz, günlük hayatımızın rutini içinde de kullanacağımız en temel prensipler olarak çıkabilir karşımıza. Bilgisayarı açmak için bazı şeyleri bilmemiz gerektiği gibi pasta pişirirken de fırını kaç derecelik ısıya ayarlamamız gerektiğini bilmek için de bilmemiz gereken bir çok şey var. Bilimin temeli saylan bilgi, insanlar arasında da karşılıklı alış verişler sayesinde yayılır ve toplanarak gerektiği zaman kullanılması için bilgisayarlara yüklenir. Bilişim hukukunun işlerlik kazanması için bilginin, akıl ve mantık çerçevesinde işlenebilir olması şarttır. Bilgiler eğer elektronik cihazlar aracılığı işe toplanıyor, işleniyor ve saklanıyorsa ancak o zaman bilişim hukukunun ilgi alanına girer. Bu şartlar oluşmamışsa bilişim hukukunun çalışması söz konusu olamaz. Eğer bilgi alış verişi sırasında bir ihtilaf yaşanıyorsa işte o zaman bilişim hukuku devreye girer ve olayı çözüme kavuşturur.
Bilişim Hukuku Kapsamı
İnternet hukuku, ifade özgürlüğü ve gizlilik kavramları bilişim hukukunun temelini oluşturur. Bilgi Teknolojisi Hukuku İnternet Hukuku olarak iki ana başlık altında inceleyebiliriz bilişim hukukunu. Bilgi Teknolojisi Hukuku, bilgisayar programlarının nasıl dağıtılacağı konusundaki hükümlerle dijital hale getirilmiş olan bilgi hükümlerini içerir. Bilgi paylaşımları ve alış verişleri sırasında bilginin korunmasını ve e-ticaret dediğimiz online alış verişlerdeki düzenlemeleri kapsamı altına alır bilişim hukuku. İnternet hukukuna gelirsek, internet kullanımı sırasında oluşan hukuki meseleleri işler. İnternet kullanımı, ifade özgürlüğü ve güvenlik konularında da her zaman hukuk çerçevesinde alınan kurallarla belirlenmektedir. Olası sorunların çözüme kavuşturulması için yine bilişim hukukundan destek istenir.
Bilişim Suçları
Birleşmiş Milletler Komisyonu ve Avrupa Birliği ortak olarak yayınladıkları bir raporda bilişim suçlarını 6 ana maddede incelemişlerdir. Buna göre;
1-Bilgisayar sistemleri ile sağlanan erişimlere yetki olmadan ulaşım sağlama ve dinleme,
2-Bilgisayarları sabote etmek,
3-Bilgisayara aracılığı ile başkalarını dolandırmak,
4-Yine bilgisayarı kullanarak sahtekarlık yapmak,
5-Yasal açıdan korunan bir yazılımı, izin almadan deşifre etmek ve kullanmak,
6-Diğer suç unsurları ki bunları da alt başlıklar vererek öğrenebiliriz;
a-Yasaların uygun bulmadığı yayınlar,
b-Pornografik yayınlar,
c-Hakaret içeren kötü paylaşımlar.
Kısaca bilişim hukuku için sayısal bilginin paylaşımı sırasında olabilecek tüm sorunlarla ilgilenen hukuk dalıdır denilebilir. Bilişim sistemleri ve ağları olarak bilinen yayın organlarında ve özellikle de internette kullanılan tüm ilişkiler bilişim hukukunun ilgi alanına girer. Bu konulardaki hak ve hukuk bilişim hukuku tarafından düzenleme altına alınır. Bilinen diğer hukuk dallarının hemen hepsinin bilişim hukuku ile doğrudan doğruya ilişkisi vardır. Geleceğin en bilinen ve en çok kullanılan hukuk alanlarından biri olmaya adaydır bilişim hukuku. Elektronik alanda oluşan suçlar, elektronik imzalar ve sözleşmeler konusunda gereken adımlar atılmamış olmakla birlikte bu güne kadar çok fazla sorun yaşanmadığı da bir gerçektir. Ama tüm bu olasılıkların bir gün gelip de gerçekleşmesi halinde bilişim hukukuna çok iş düşeceğine de kesin gözüyle bakılıyor. İnternette en çok bilinen kişisel verilerin paylaşımı sırasında ele geçirilecek olan bir çok bilgi kişisel hayata tecavüz olarak nitelendirilmektedir ve Türk Ceza Kanununda özel hayata dair işlenen suçlar kapsamında düzenlenmiştir. 135 ve 136.maddeler gereğince bu fiiller suç olarak belirtilmiş ve cezai yaptırımlar bilişim hukuku çerçevesinde uygulanmaktadır. Zira suç eylemi internet üzerinden işlenmiştir ve bilişim hukukun ilgi alanına girmektedir. Ayrıca insanlar oturdukları yerden internet üzerinden online alış veriş yaparken bazı kredi kartı bilgilerini de karşı tarafa vermek zorunda kalıyorlar ve eğer bu bilgiler kötü niyetli kişilerin eline geçerse sorun yaşanması kaçınılmaz oluyor. Bilişim hukuku bu konuya da parmak basacak maddeler içermektedir.
