İş hukuku, çalışma alanında hukuki düzeni sağlamak adına yapılmış yasal düzenlemeler bütünüdür. Fakat iş hukuku kapsamında yapılan bu düzenlemelere aykırı durumların oluşması çok alışılmış bir durumdur. İşçi ve işveren arasında yaşanması muhtemel anlaşmazlıklar bazen işverene çeşitli yükümlülükler getirirken bazen de işçiye de bazı haklar doğurabilir. Anlaşmazlıkların çoğu işçinin maddi kazanımlarını elde edememesinden kaynaklanmaktadır. Bu maddi kazanımlar genellikle tazminat veya ücret alacağının tahsil edilememesi yönündedir. İşçinin hak etmiş olduğu tazminat veya ücret alacağı bazı kanunlar ile koruma altına alınmıştır. Fakat çoğu işçinin bu haklarından maalesef haberi dahi yok. İşte bu aşamada işçinin alacaklarını hukuki yollarla tahsil etme vazifesi işçi alacakları avukatı tarafından üstlenir.

İşçi Alacakları Avukatı Kimdir?

İşçi alacakları avukatı sıfatı ile görev yapan avukatlar, bu sıfatı, iş hukuku ve işçi alacaklarına hükmeden kanunlar konusunda uzmanlaşmış olduğu için alırlar. Aslında avukatlık mesleği altında işçi alacakları avukatı diye tabir edilen bir avukatı sınıfı yoktur. Fakat hukukun her alanı olduğu gibi iş hukuku alanı da çok kapsamlı bir mevzuata sahiptir. Bu sebeple iş hukuku kapsamında işçi alacaklarına yönelik kanunlar konusunda uzmanlaşmış avukatlar, işçi alacakları avukatı diye tabir edilir. Ayrıca iş hukuku kapsamında işçi hakları ile ilgili uzmanlaşmış avukatlara da işçi avukatı denir.

İşçinin Alacak veya Tazminat Talep Edebileceği Durumlar

Kıdem ve İhbar Tazminatına İlişkin Alacaklar

İşverenin iş sözleşmesini yasal bir gerekçe göstermeden sonlandırması veya işçinin belirli bir çalışma süresini tamamladıktan sonra kendi isteğiyle işten ayrılması ile işçinin kıdem tazminatı hakkı doğar. Kıdem tazminatı hakkını elde etmek için sadece işverenin iş akdini sona erdirmesi gerekmez. Mesai ücretlerinin ödenmemesi, maaş ödemelerinin yapılmaması veya mobbing uygulamaları (işyerinde psikolojik baskı) gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak işten ayrılma durumlarında da işçinin kıdem tazminatı hakkı doğar. Ayrıca iş sözleşmesinin, işveren tarafından yasal süre içerisinde işçiye haber verilmeden sonlandırılması durumunda işçinin ihbar tazminatı hakkı doğar.

İş Kazasına İlişkin Tazminat Hakları

İş yerinde veya mesai saatleri içerisinde yapılan işe ilişkin bulunulan herhangi bir yerde, işverenin ihmali ve uygun çalışma şartlarının sağlanmamasından kaynaklanan iş kazalarında işçi tazminat hakkı kazanır. Tazminatın miktarı iş kazası olmasaydı işçinin muhtemel maddi durumu hesaplanarak belirlenir. İşçinin muhtemel yaşam süresi, kazanın gerçekleştiği tarih gibi birçok değişken kullanılarak bilirkişi tarafından belirlenir.

Meslek Hastalığına İlişkin Tazminat Hakları

Yapılan işin işçide kalıcı bir sağlık problemi bırakması durumunda işçi, işverenden meslek hastalığına ilişkin tazminat talep edebilir. İşverenin uygun çalışma koşullarını sağlaması veya önleyici tedbirler alması yükümlülüğü mevcuttur.

Maaş ve Ücret Alacak Hakları

İşverenin, işçiye taahhüt edilen ücreti veya maaşı, zamanında ödeme yükümlülüğü vardır. Aksi durumlarda bir işçinin emeğinin karşılığı olan maaş veya ücreti talep etmesi son derece doğal bir haktır. Ayrıca işçinin maaş veya ücret alacağını talep etmesinden hariç, alacaklarının zamanında ödenmemesinden kaynaklanan maddi zararın tazmin edilmesi için yasal faiz ile beraber alacağını talep etme hakkı da vardır. Fakat bu ücret veya maaşı hak ettiğini belgeler nitelikteki veriler sunması koşulu vardır.

Kullandırılmayan İzin Alacaklarına İlişkin Haklar

İşveren tarafından kullandırılmayan yıllık izin, resmi tatil veya haftalık izin hakları, fazla mesai ücreti hakkı doğurur. İşçinin bu haklarına ilişkin mesai ücretlerini talep etme hakkı vardır.

Ödenmeyen Fazla Mesai Ücretlerine İlişkin Alacak Hakları

İşçinin, iş sözleşmesinde belirlenen günlük veya haftalık çalışma saatinden fazla çalışması durumunda işveren, işçiye fazla mesai ücreti ödemekle yükümlüdür.  İşverenin fazla mesai ücretini ödememesi veya yaptığı ödemeyi belgelendirmemesi durumunda işçinin bu ücreti talep etme hakkı vardır.

Özetle...

Yukarıda işçi alacaklarına dair bahsettiğimiz haklar, farklı iş sözleşmelerinin maddelerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Genel olarak bahsettiğimiz haklar, iş hukuku kapsamında korumaya alınmış olsa da, farklı durumlarda farklı prosedürler izlenebilmektedir.  Bu sebeple işçi alacaklarına dair davaların, uzman bir işçi alacakları avukatı ile yürütülmesinde fayda vardır.

Yazıda bahsedilen durumlar hakkında veya benzer durumlara ilişkin detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Uluç Hukuk & Danışmanlık bünyesinde bulunan, iş hukuku alanında uzman, işçi alacakları avukatlarımız size yardımcı olacaktır.